Materiaalrecyclage: Vloerbedekking

1.1. Inleiding

Het recycleren van tapijten/tapijtafval is een proces dat voor bepaalde materialen een aantal opportuniteiten kan bieden in vergelijking met het thermisch verwerken of storten. Volgens een studie in de UK (Carpet Recycling UK) bestond het post-consumer tapijtafval in 2010 uit ca. 14% tapijttegels (nylon en bitumen), 60% synthetisch materiaal (polypropylene, polyester,…) en 26% wol. Sommige van deze materialen kunnen verder efficiënt verwerkt en gerecycleerd worden.

Figuur 1: Tapijten die klaar liggen om verwerkt te worden (Schwartz, 2011)

1.2. Werkingsprincipe

Verschillende technieken kunnen toegepast worden om tapijt(afval) te recycleren, afhankelijk van het type materiaal en de beoogde toepassing ervan.

Voor het grootste deel van het tapijt(afval), de synthetische tapijten, bestaan meerdere mogelijkheden, waarvan sommige op grote schaal reeds worden toegepast en andere enkel op pilootschaal. Gemengd synthetisch tapijt kan na shreddering gemengd worden met rubber en zand om dan ingezet te worden als ondergrond in bv. de paardensport. Verder kunnen ook nylon en polypropyleen afzonderlijk worden gerecycleerd. Chemische recyclageprocessen (i.e. scheiding van de tapijtvezels en toepassen van depolymerisatie), wordt toegepast om het materiaal opnieuw in te zetten in de productie van tapijten of voor het gebruik in andere toepassingen, bv. plastic componenten, visnetten, …. Depolymersatie kan relatief makkelijk worden toegepast op nylon 6, voor nylon 6.6 blijkt dit minder evident. Na extrusie kan nylon worden gebruikt als toepassing in velgen of als onderdeel van apparaten als wasmachines. Tapijten met polypropyleen kunnen na shreddering en extrusie omgezet worden in pellets die dan als grondstof kunnen dienen voor toepassingen als bv. plantenbakken of emmers.

Tapijttegels kunnen gerecycleerd worden door het nylon te scheiden van het bitumen. Nylon kan opnieuw worden ingezet en gebruikt voor nieuwe tapijten. Bitumen kan gebruikt worden voor toepassingen als dakbedekking of wegen.

Tapijt bestaande uit wol kan gerecycleerd worden en gebruikt worden als isolatiemateriaal. De tapijtvezels worden uiteen getrokken en gemengd met andere vezels voor de productie van isolatiemateriaal, voornamelijk voor geluid of warmte. In de literatuur wordt ook het gebruik van tapijtafval bestaande uit wol als bodemverbeteraar vermeld. Dankzij de hoge concentratie aan stikstof kan dit ingezet worden als verbeteraar in groendaken of compost.

Belangrijke milieuaspecten die bij de recyclage van tapijt(afval) spelen zijn energieverbruik (o.a. voor het drogen) en indien relevant waterverbruik voor het wassen van het afval. De hoeveelheid is sterk afhankelijk van de combinatie van technieken en de geoogde toepassing van het gerecycleerde materiaal. Gedetailleerde gegevens zijn niet beschikbaar. 

Het alternatief voor het recycleren van het tapijtafval is het thermisch verwerken in verbrandingsoven. Verwacht wordt dat in  de toekomst het belang van materiaalrecyclage zal toenemen ten opzichte van het verbranden waardoor het ook economisch rendabeler wordt op voor dit traject te kiezen. Gedetailleerde gegevens zijn niet beschikbaar. In vergelijking met de kosten voor het thermisch verwerken van tapijt(afval) kunnen de kosten voor het recycleren nog aanzienlijk