1. Procesbeschrijving
Er is nog geen grootschalig georganiseerd inzamelsysteem voor cellenbeton van sloopwerken. Cellenbeton wordt veelal in big bags verzameld en afgevoerd en vervolgens verwerkt tot granulaat. Er wordt verwacht dat de hoeveelheid cellenbetonafval in de toekomst zal toenemen en dat systemen voor inzameling en recyclage verder worden uitgebouwd (OVAM, 2012).
Cellenbetonafval kan enerzijds worden verwerkt en opnieuw ingezet als grondstof voor de productie van nieuw cellenbeton. Ingezameld cellenbetonafval wordt hiervoor gebroken en ingezet als zandvervanger. Dit granulaat vervangt in een bedrijf in België inmiddels tot zo’n 20 procent van de primaire grondstof zand. Om als grondstof voor nieuw cellenbeton te worden ingezet moet het afval heel zuiver zijn, zoals vrij zijn van dakbitumenresten of lijmresten. Het afval wordt via een primaire en secundaire breker vermalen tot zeer fijn poeder (< 1 mm, ‘bloemstructuur’) en vervolgens ingezet als zandvervanger in de productie (OVAM, 2011).
Er zijn anderzijds ook een aantal andere mogelijkheden om cellenbetonafval nuttig toe te passen. Deze recycling pistes zijn vaak nog kleinschalig. Een deel van het cellenbetonafval wordt namelijk nog gestort en andere afzetkanalen zijn niet altijd duidelijk. In een studie in opdracht van OVAM werd onderzoek verricht naar hoogwaardige toepassingen van cellenbetonafval (OVAM, 2011). Een aantal mogelijk recyclingpistes die in het buitenland worden toegepast of slechts op kleine schaal in België zijn het gebruik van cellenbetonafval als bv. een bestanddeel voor olie-absorptiemiddel, korrels (vulmateriaal) voor honinggraat-vloerstructuren en kattenbakvulling.
2. Milieuaspecten en energie
De uitloging van sulfaten kan nog problemen geven voor het hergebruik van cellenbetonafval in nieuwe toepassingen. Het hoge sulfaatgehalte van cellenbeton is vooral afkomstig van gips of anhydriet dat aan de grondstofmix wordt toegevoegd om een beter eindproduct te bekomen. Vers cellenbeton wordt gekarakteriseerd door een hoge pH (pH > 11), oud cellenbeton heeft doorgaans een lagere pH. Bij veroudering van het cellenbeton kan de pH tot ongeveer 8,3 worden gereduceerd door inetractie met vocht en CO2 uit de lucht. De veroudering kan een invloed hebben op de hoeveelheid sulfaat die zal uitlogen (OVAM, 2011).
De uitloging van sulfaten tracht men te verhelpen door bijvoorbeeld toevoeging van voldoende cement en toeslagstoffen (OVAM, 2012).
Bij het transport en de verwerking van cellenbeton kunnen ook aanzienlijke stofemissies optreden.Voor milieubeschermende maatregelen tegen stofemissies verwijzen we naar de stoffiches van EMIS (Stouthuysen et al., 2012).
3. Kosten
Informatie over de kosten voor de verwerking van cellenbetonafval is beperkt aangezien de verschillende recyclingpistes nog zeer kleinschalig zijn of nog in een marktverkennende opstartfase. Kosten kunnen bespaard worden doordat het verwerkt cellenbetonafval als zandvervanger kan ingezet worden bij de productie van nieuw cellenbeton (in België tot zo’n 20%).
4. Referenties
- OVAM, Duurzame kringlopen, Bouw.
- OVAM. 2011. Onderzoek naar hoogwaardige toepassingen van cellenbetonafval. WTCB, VITO, OVAM. Mechelen, 113 pp.
- OVAM. 2012. Recyclage van specifieke bouwafvalstromen. Mechelen, 5 pp.
- Stouthuysen, P., Alaerts, K., Vanassche, S., Vrancken, K., Huybrechts, D. 2012. Gids reductietechnieken voor diffuse stofemissies bij op- en overslag van droge bulkgoederen. Drukkerij Artoos NV, 80 pp.