3.1.  Inzameling

Om de recyclage van glasproducten mogelijk te maken is het heel belangrijk om op een goede manier glas in te zamelen. Niet alleen de hoeveelheid ingezameld glas is van belang, maar zeker ook de kwaliteit ervan. Verontreinigingen die niet bij het glas thuishoren zoals hittebestendig glas, keramiek en steen zorgen ervoor dat de glasscherven niet of veel minder optimaal gebruikt kunnen worden.
Holglas wordt beheerd door Fost Plus. Zij verzamelen dit glas via de glasbollen of conatinerparken, waarna het wordt afgezet aan glasverwerkers. Zij verwerken dit verpakkingsglas op hun beurt tot ovenklare glasscherven voor de productie van nieuw verpakkingsglas. Een Vlaamse afzetmarkt voor deze grondstof is er sinds het faillissement van Verlipac in 1999 niet meer. De glasverwerkers exporteren dan ook naar Wallonië, Nederland en Duitsland.
 

Afval van vlakglas (ramen, deuren) kan verwerkt worden tot vlakglasscherven door het ingezamelde vlakglas te sorteren, reinigen en vermalen. De glasafvalverwerkers en sommige afvalsorteerders stellen op bouw- en sloopwerven en bij ondernemingen kleine en grote containers voor vlakglasafval ter beschikking en komen deze ophalen. Verschillende inzamelsystemen zijn mogelijk: de klant haalt bij voorkeur het glas reeds op de werf uit het kader. De verwerker kan hiervoor specifieke, op de glascontainer te plaatsen frames aanbieden. De klant kan ook het volledige raam (het glas mét kader) laten afvoeren tegen een weliswaar hogere kost. Men kan het glasafval ook zelf bij de glasafvalverwerkers afleveren. Sommige afvalsorteerders en containerdiensten aanvaarden afzonderlijk ingezameld vlakglasafval.

3.2. Verwerking

Afval van holglas of verpakkingsglas wordt reeds in grote mate gerecycleerd. België staat aan de top voor wat de recyclage van holglas betreft. België bereikt, op basis van gegevens van Fost Plus, een recyclagepercentage van meer dan 98 % (FEVE, 2013).

Bij vlakglas is de situatie minder duidelijk. Waarschijnlijk is er nog een aanzienlijk potentieel om meer afval van vlakglas te recycleren in nieuwe hoogwaardige producten in plaats van dit afval te storten (OVAM). Hoogwaardige recyclage van vlak glas uit bijvoorbeeld de bouw is mogelijk als het glas zeer zuiver is. Het grootste deel van het ingezamelde vlak glas gebruikt men nu nog voor de productie van glaswol, van cellulair glas en van glasparels. Hoogwaardig hergebruik voor de productie van nieuw glas is echter ook mogelijk en wordt proefgewijs verkend. Het ingezameld vlak glasafval is nu vooral afkomstig van schrijnwerkers en van glassnijders. Vlak glas van sloopwerven wordt op dit moment weinig afzonderlijk ingezameld. Om dit te stimuleren is selectiever slopen noodzakelijk waarbij men voor het slopen de glaspartijen uit het gebouw verwijdert (OVAM, 2012).

Het ingezamelde glas wordt afgevoerd naar een recuperatiebedrijf. In het geval van vlakglas worden op voorhand verschillende soorten vlakglas gesorteerd (bv. vensterglas, glas afkomstig van gesloopte kassen, spiegelglas met harde coating, dubbelglas). Nadien wordt het glas gebroken tot glasschilfers en gewassen. Daarna haalt men er alle onzuiverheden uit zoals stukjes porselein en aardewerk of kurken. In een eerste fase gebeurt dit manueel. Krachtige magneten kunnen ijzeren delen verwijderen. Brekers brengen het glas op de juiste scherfgrootte. Eventuele folies worden verwijderd en aan de hand van Eddy Currents worden de non-ferrodelen verwijderd. Met zeven worden diverse fracties (scherfgroottes) van elkaar gescheiden. Met lasertechniek worden keramiek, steen en porselein opgespoord en uit het glas geschoten met lucht. Bij de verwerking van holglas gebeurt de scheiding hoofdzakelijk manueel en een de hand van een lasertechniek (onzuiverheden). De zuivere scherven worden gemengd om een constant, homogeen en betrouwbaar product te kunnen leveren aan de glasindustrie. Dit wordt meestal op aanvraag gedaan van de afnemers. De kwaliteit wordt voortdurend gecontroleerd. Om een hoge kwaliteit te garanderen, worden er steekproeven gehouden op het eindproduct. Tot slot gaat het glasafval naar de afnemers die het hergebruiken. De belangrijkste afnemers van het gerecyclede glas bevinden zich in de floatglasindustrie (vensterglas), verpakkingsglasindustrie (flessen en potten) en isolatie-industrie (glaswol, glasfoam). Daarnaast bedient de recycler een aantal bijzondere nichemarkten, zoals de tegelindustrie, hightechtoepassingen (zoals glasfilters) en diverse architectonische toepassingen. Zo wordt ons glasafval verwerkt tot scherven die bruikbaar zijn voor de (glas)industrie. Bijvoorbeeld voor de productie van vlakglas, verpakkingsglas, isolatiemateriaal, glasfilters of tegels.

Een lijst met vergunde verwerkers van holglas en vlakglas is beschikbaar via OVAM.

3.3. Recyclage

Gerecycleerde glasscherven worden gebruikt in nieuwe glasproducten zoals isolatiematerialen (glaswol, schuimglas) en holglas (voornamelijk flessen en bokalen). De gerecycleerde scherven moeten voldoen aan de voorwaarden van de glasproducenten.
 

Glasscherven worden ook steeds meer gebruikt om nieuw vensterglas te maken. Het gaat dan enkel om glasscherven afkomstig van de recyclage van vlakglas. De eisen voor kleur en zuiverheid zijn bij de productie van vlakglas immers hoger dan bij holglas. Hoe zuiverder het ingezameld vlakglasafval hoe meer recyclagemogelijkheden er zijn.
 

De glasproducenten wensen zeer zuivere glasscherven opdat ze geen kwaliteitsproblemen krijgen bij de productie van nieuw glas. Daarom aanvaarden glasproducenten slechts glasscherven met enige tientallen grammen verontreinigingen per ton. Het zo zuiver mogelijk houden van glasafval is dus een absolute noodzaak om zoveel mogelijk glasafval zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken, dit is bij voorkeur in dezelfde productfamilie als waaruit het ontstaan is. Bij glasafval uit de bouw betekent dit dat men bij sloop- of verbouwingswerken het glasafval al vooraf afzonderlijk demonteert en inzamelt. Het is immers nauwelijks mogelijk om gebroken glasscherven nog achteraf uit bouwpuin af te scheiden.
Fijn gemalen poeder van glasafval wordt ook gebruikt in verven en in schuurpapier (OVAM, 2013).